Το μπακαλοδεύτερο της βασιλοτροφίας (ή το ημερολόγιο μιας αποτυχίας)

  Πριν ένα χρόνο περίπου είχα αφιερώσει στην μελισσοκομική μπλογκόσφαιρα ένα από από τα πιο ιδιαίτερα και παθιασμένα άρθρα μου για την τέχνη και τα μυστικά της βασιλοτροφίας,όπως τα είχαμε γνωρίσει και παιδευτεί μαζί τους εως τότε,εγώ και ο αδερφός μου.Τίποτε δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα στην ουσία αυτής της τέχνης..στις επιμέρους λεπτομέρειες μόνο, που έδωσαν λίγες πινελιές εμπειρίας περισσότερο και άφησαν μερικά ερωτήματα ως πρόκληση για παραιτέρω σπουδή.

    Το τόσο αναλυτικό αλφαβητάρι μιας καλής βασιλοτροφίας έπρεπε να είχε στον αντίποδα του ένα μπακαλοδεύτερο ..με τυχόν λάθη,βιαστικούς χειρισμούς,αστοχίες,σημειώσεις στο πόδι,αναρρωτήσεις της στιγμής και επείγουσες λύσεις καταγεγραμμένες.Κάτι που ένας μελισσάς..παλιός ή νέος δεν έχει σημασία..θα μπορούσε να αναζητήσει με μια ματιά σε αυτό, τα αίτια των λαθών του.Στη βασιλοτροφία άμα κάνεις ένα λάθος δύσκολα διορθώνεται μετέπειτα (ή μάλλον ποτέ) γιατί ο χρονισμός και οι λεπτοί χειρισμοί είναι το παν!Αλλά αμά κάνεις πολλά ατοπήματα απ την άλλη,τότε σίγουρα είσαι σε καλό δρόμο γιατί δείχνει οτι δουλεύεις την τέχνη, νοιάζεσαι και προσπαθείς..και βέβαια είναι κάποια λάθη που προς στιγμή σου φαίνεται πως τα χρεώνεσε εσύ,αλλά τελικά είναι πέρα από σένα όπως θα δούμε παρακάτω.

    Το αντι-αλφαβητάρι αυτό ή καλύτερα ημερολόγιο της αποτυχίας, έχει την μορφή χρονοδιαγράμματος ακολουθώντας την μελλοντική μας βασίλισσα, απ το αυγό που επιλέχτηκε να την κάνει μάνα,και ακόμα πιο πρίν, ..μέχρι την επώαση των δικών της τέκνων.Αν καταφέρουμε και την κάνουμε να γεννήσει στον πρέπον χρόνο και στην σωστή ποιότητα,τότε θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα στην εξάσκηση αυτής της σπουδαίας και ανεκτίμητης για κάθε μελισσοκόμο τέχνης.Γιατί εκτρέφω μέλισσες σημαίνει πως ελέγχω τις βασίλισσες τους..αυτές είναι το κλειδί!
  Κάθε μέρα έχει τα δικά της εμπόδια,τα δικά μας λάθη,τα τερτίπια του καιρού..ας τα γνωρίσουμε.



Λίγες μέρες πριν

Α) Είδα το καιρό για το επόμενο δεκαήμερο πως θα είναι χάλια με κρύο,βροχές και αέρηδες και εγώ ξεκίνησα την ετοιμασία για βασιλοτροφία.Σιγά..πάντα έξω πέφτουν αυτοί.(..ποιοί?)

ιδανικές συνθήκες..

Β) Δεν έχω ακόμα κατασταλάξει ποιο μελίσσι θα μου δώσει γεννετικό υλικό,δηλαδή τις προνύμφες για εμβολιασμό.Δεν πρόλαβα,δεν σύγκρινα,δεν ξέρω τα μελίσσια μου..θα πάρω προνύμφες απ όπου βρω εύκαιρα.

από το εξώφυλλο του βιβλίου του Ron Miksha

Γ) Τα μελίσσια δεν φέρνουν πολλές γύρες.Το προσπερνώ αυτό και βάζω μια αμφιβόλου προέλευσης γυρεόπιτα (όχι δικιά μου) στο ορφανό..τίποτα όμως δεν συγκρίνεται με ένα τελάρο τουλάχιστον, φρέσκιας πολυανθικής γύρης (όπως στην φώτο) δίπλα στην βασιλόβεργά μου.Το ξέρω..αλλά..

γύρες λαδανιάς,ανοιξιάτικου ρεικιού.ζοχαδόχορτου,ακτινιδιάς,οπωροφόρων κτλ.

Δ) Έξω η νεκταροέκκριση είναι πενιχρή.Αυτό λύνεται με τροφοδότηση με άφθονο σιρόπι.Άν είχα και μέλια απ έξω όμως θα ήμουν άρχοντας..τώρα είμαι απλός πρίγκηπας.

είπαμε..όχι και με την μάνικα!!

Ε) Αμελώ να κάνω το παραπάνω.Δεν τροφοδοτώ 3-4 μέρες πριν το ορφανό μελίσσι που θα δεχτεί την ή τις βασιλόβεργες.

από τις πιό άσχημες εικόνες στην μελισσοκομία..λιμοκτονία!

ΣΤ) Δεν βλέπω και πολλούς κηφήνες ακόμα πάνω στα τελάρα μου.Τα κηφηνοκέλια ναι τα βλέπω..αλλά θέλει 20-30 μέρες τουλάχιστον να μου γίνουν βαρβάτοι οι αρσενικοί..το προσπερνώ,δεν δίνω σημασία..θα έχουν τα άλλα μελισσοκομεία κηφήνες.. (νωρίς την άνοιξη - πολύ αργά το φθινόπωρο τους βλέπω,δεν τους βλέπω πια)

μοναχικός κηφήνας πάνω στα κελιά των αδερφών του

Ζ) Αμέλησα να περιορίσω την βασίλισσα-δότρια των προνυμφών ώστε να πάρω τη σωστή ηλικία τους για εμβολιασμό..τι στο καλό όμως..θα βρω σε κάποιο πλαίσιο.Τόσες μελισσάρες έχω!

η βασίλισσά μας no75..νοικοκυρά και γαζώτρια!την ευχαριστούμε..

Η) Δεν ετοιμάζω μελίσσια αποπεράτωσης..βαρετό!Πιστευω για 30-40 κελιά μου φτάνει το 10άρι ορφανό.

ένα μελίσσι μας έναρξης και αποπεράτωσης ταυτόχρονα..λεπτομέρειες σε προσεχές άρθρο

Θ) Το φεγγάρι αδειάζει..

You see, when one realises that the bees receive very many influences from the starry worlds, one sees also how they can pass on to man what is fitted for him. All that is living, when it is rightly combined, works rightly together. When one stands before a hive of bees one should say quite solemnly to oneself: “By way of the bee-hive the whole Cosmos enters man and makes him strong and able.” ..Ρούντολφ Στάινερ

1 μέρα πριν

Α) Το ορφανό μου μελίσσι είναι καλό,δυνατό θέλω να πιστεύω.Αλλά όμως δεν βλέπω μέλισσες στο καπάκι,δεν βλέπω συνωστισμό,δεν βλέπω μπούκωμα.Να το κάνω 9άρι ή 8άρι..?όχι..τ αφήνω με 10 πλαίσια.

Β) Το ορφανό μου μελίσσι δεν είναι λίγο μακριά απ τα υπόλοιπα του μελισσοκομείου.

όπως αυτό...πίσω είναι τα άλλα

Γ) Το ορφανό μου μελίσσι δεν κάνει σαν ορφανό τελικά (μπας και έχει καμιά αγονιμοποίητη μέσα),δεν είναι έτοιμο ακόμα,μήπως είναι απ αυτά  τα "κακορίζικα" που δεν έχουν διάθεση εκτροφής?..εγώ όμως όπως και να έχει σήμερα-αύριο εμβολιάζω.

                                                       ο ήχος του ορφανού




Δ) Το ορφανό μου μελίσσι δεν έχει πολλές παραμάνες,έχεις όμως πολλές μέλισσες..ας είναι..κάποιος μου είπε να τινάξω στη είσοδο του ορφανού μέλισσες από πλαίσια γόνου από άλλα μελίσσια..δεν νομίζω να χρειάζεται.

παραμάνες μέλισσες πάνω σε ανοιχτό γόνο

Ε) Το ορφανό μου μελίσσι έχει φρέσκο κλειστό γόνο..και όχι "ψημένο" εκκολαπτόμενο..και δεν έχει ούτε έναν ανοικτό για να το αφαιρέσω αύριο και στην θέση του να βάλω την βέργα.

εκκολαπτόμενος γόνος

ΣΤ) Το ορφανό μου μελίσσι έχει κάποιες γύρες..διάσπαρτες πάνω στα τελάρα,μελωμένες,μουχλιασμένες (ίσως)

κηρήθρα με μουχλιασμένη γύρη (από ellinikomeli.gr)

Ζ) Στο ορφανό μου μελίσσι δεν έβαλα την βέργα με τα τεχνητά κελιά να την "μυρίσουν",ούτε τα έχω κερώσει καν στο εργαστήριο μου.

άδεια βασιλικά κελιά μια μέρα πριν στο ορφανό

μέρα 0 - Εμβολιασμός

Α) Καιρός σήμερα χάλια.Φυσάει,κρύο..

Β) Καιρός για παραλία..λίβας,ζέστη απίστευτη.Δεν έχω και αποθήκη-εργαστήριο..

Γ) Δεν βρήκα βασιλικό πολτό λίγων ημερών φρέσκο από νεοσχηματισμένα βασιλοκέλια..έφερα έναν που έχω στο ψυγείο από καιρό..θα τον αραιώσω με 1/1 νερό ή μήπως όχι γιατί μου είπαν πως αν τον βάλεις έτσι θα βγουν καλύτερες μάνες(ναι..το έχω ακούσει κι αυτό)

νεοσχηματισμένα φυσικά βασιλικά κελιά ορφάνιας 1 ημέρας

Δ) Θα θελα να είχα ένα καλό εμβολιαστήρι σαν και αυτό...αλλά καλό είναι και το μεταλλικό βελονάκι..τους κινέζους δεν τους εμπιστεύομαι.

τέλεια και καλοταισμένη προνύμφη για εμβολιασμό με  βασιλικό πολτό από το κελί της..πάνω στο κινέζικο εμβολιαστήρι μας!

Ε) Βρήκα το πλαίσιο με τις προνύμφες..το τίναξα δυνατά να φύγουν οι μέλισσες.Ξέχασα βλέπετε την μελισσοκομική μου βούρτσα και αντε τώρα να τις διώξεις αυτές.

πολύ ελαφρύ τίναγμα να φύγουν οι πολλές και μετά σκούπισμα

ΣΤ) Το πλαισίο είναι νεόχτιστο,1-2 φορές γεννημένο και όχι μαυρο..το έχω κατατρυπήσει με το βελονάκι..πιστεύω να μην τραυμάτισα και τα σκουληκάκια μου.Κάποιος μου είπε να τα πέρνω απ το κυρτό πίσω μέρος..αλλα γιατί?

μια προνύμφη πεσμένη από το εμβολιαστήρι  μας σε ένα σκούρο πλαίσιο..έτσι πως ακουμπά στα χείλη του κελιού είναι το σημείο που πρέπει να παρθεί

Ζ) Δεν βλέπω καλά χωρίς τα γυαλιά μου..τα ξέχασα να πάρει!.Και αυτές οι μπαταρίες του φακού πάλι τέλειωσαν?Αα!..βλέπω κάτι χοντρούλικα..αυτά θα πάρω!

Η) Στις άκρες του πλαισίου έχει αρκετά..δεν παίρνω καλύτερα από εκει?..αλλά σαν στεγνά να είναι..δεν έχουν πολύ πολτό από κάτω..ουφ..καλά θα είναι!

κάποιες προνύμφες είναι πιο πλούσιες σε "μελισόγαλα"..τις προτιμούμε!

..και τις αποθέτουμε με προσοχή στα τεχνητά πλαστικά (ή κέρινα) κελιά της βέργας μας

Θ) Τελείωσε ο εμβολιασμός..να τα γυρίσω ανάποδα ή θα μου πέσουν τα σκουληκάκια..άστα ετσι προς το παρόν.Τελικά αυτό δεν το κατάλαβα ποτέ..γιατί τα βασιλοκελιά (τα μαναστάσια που λέγαν και οι παλιοί) κρέμονται ενώ τα εργατικά κάθονται...χμμ

όχι δεν είναι αληθινό βασιλοκέλι...αλλά η ύστατη προσπάθεια ενός αβασίλευτου μελισσιού να κάνει μάνα από κηφηνογόνο

Ι) Άφησα τα εμβολιασμένα κελιά αρκετή ώρα έξω..και ο ήλιος κατακέφαλα.Αφού η άλλη μου μιλούσε 1 ωρα στο τηλέφωνο!

εδώ όμως έχουν κλείσει και είναι έτοιμα για εκκόλαψη..δεν φοβόμαστε τον ήλιο

Κ) Έβαλα την εμβολιασμένη βασιλόβεργα στην άκρη,όχι στην μέση διπλα στις γύρες..δεν έβαλα κηρόπανο από πάνω.

 Οι προνύμφες αναπτύσονται και μεγαλώνουν ομαλά στο ζεστό σκοτάδι, όπως το έμβρυο στην κοιλιά της εγκυμονούσας γυναίκας..

Λ) Το βράδυ δεν πήγα να τροφοδοτήσω..είχε γενέθλια ένας φίλος και πήγαμε για ποτά..ωραίος κόσμος,κέφι,καλή μουσική,τέλεια ήταν!

1-2 μέρες μετά - Τροφοδοσία των κελιών με β.πολτό

Α) Έκανα τελικά ένα αποπεράτωσης..δεν έχει είναι τόσο δυνατό,δεν έχει τροφές αλλά σιγά να μην καθήσω να τροφοδοτήσω και αυτό..

τροφοδότηση....  no1 ικανή και αναγκαία συνθήκη για επιτυχημένη βασιλοτροφία

Β) Πήρα την βέργα με τα αρχινισμένα βασιλοκελιά και την έβαλα όπως ειναι στο αποπεράτωσης χωρίς να "σκουπίσω" τις μέλισσες που είχε πάνω της, απ το ορφανό..και άναψα και καπνιστήρι!

άψογα αρχινισμένα βασιλοκέλια 3μισι μέρες μετά το μπόλιασμα..αν ήταν να μεταφερθεί σε αποπεράτωσης την 2η μέρα οι παραμάνες που φαίνονται έπρεπε να "σκουπιστούν"..

Γ) Τις "σκούπισα" αλλά καθώς το έκανα με έφυγε το πλαίσιο-βέργα απ τα χέρια και έπεσε λίγο άγαρμπα κάτω.

αν έχεις ξεχάσει την μελισσοκομική σου βούρτσα.. ένα μάτσο χόρτα κάνει πολύ καλή δουλειά!!

Δ) Δεν είδα άφθονο πολτό μέσα..επίσης από τα 40 που εμβολίασα έπιασαν μόνο 14!

αρχινισμένο βασιλικό κελί 2 ημερών με ελάχιστο βασιλικό πολτό 

3-8 μέρες μετά - Ευαίσθητη φάση ανάπτυξης

Α) Με έπιασε η περιέργεια και ενόχλησα το ορφανό (ή το αποπεράτωσης),σήκωσα και την βέργα και άναψα πάλι καπνιστήρι!!Οι παραμάνες έτρεχαν πανικόβλήτες πάνω στα βασιλοκέλια..

η ευαίσθητη προνύμφη μας φαίνεται εδώ πως ακουμπά και τρέφεται από τον βασιλικό πολτό

Β) Ήμουν πολύ διακριτικός και προσεκτικός,δεν ενόχλησα με τις κινήσεις μου τα βασιλοκέλια..αλλά δεν προνόησα να βάλω ένα άχτιστο πλαίσιο στην κυψέλη ενώ είδα πως αρχίζουν να κακοχτίζουν τα κελιά και να φτιάχνουν γλώσσες πάνω τους.

μια σχετικά αποτυχημένη βέργα με το χαρακτηριστικό κακοχτίσιμο των κελιών (από http://northcookinglake.wordpress.com)

9-10 μέρες μετά - Παραφυάδες

Α) Δεν έβαλα τα προστατευτικά ρολά στα κλειστά βασιλοκέλια.Αυτά τα κάνουν οι γερμανοί..δεν νομίζω πως θα μου βγουν οι βασίλισσες,μέτρησα και τι μέρες..θα τις προλάβω..αν και έχει πολύ ζέστη αυτές τις μέρες..είδωμεν!

δεν είναι αναγκαία αρκεί να τηρείς τις ημερομηνίες και φυσικά να έχεις εμβολιάσει προνύμφες με την πρέπουσα ηλικία

Β) Είμαι σε δίλλημα..να βάλω βασιλοκελί ή νεοεκολλαπτόμενη αγονιμοποίητη βασίλισσα στα κυψελίδια/παραφυάδες μου?Και αυτό το δεύτερο πως γίνεται ακριβώς?

από το γερμανικό ντοκυμαντέρ: Bienen - Ein Volk und seine Königin

Γ) Δεν ετοίμασα ακόμη τις παραφυάδες/κυψελίδια γονιμοποίησης που θα δεχτούν τα ώριμα βασιλοκελιά.

Δ) Ετοίμασα τις παραφυάδες/κυψελίδια γονιμοποίησης αλλά δεν είμαι σίγουρος αν τα έκανα σωστά.Άργησα λίγο αλλά τα καταφέρα..Θα ορφανέψουν τελικά?Ξέχασα να βάλω ζυμαράκι..Πολύ κοντά δεν είναι στα μητρικά?Μερικές είχαν αυγά απ την προηγούμενη μάνα?Μήπως είναι και άλλα στραβά που έκανα?Να διάβαζα πάλι αυτό?



11 μέρες μετά - Εισαγωγή κελιού

Α) Να τυλίξω το βασιλοκελί με αλουμινόχαρτο ή ειναι περιττό?Έκανα εξπέρ παραφυάδες..νομίζω δεν χρειάζεται.

Β) Το βασιλοκελί δεν το έβαλα κοντά και μέσα στον γόνο της παραφυάδας.Το έχω ταλαιπωρήσει κιόλας πέρα-δώθε,πάνω-κάτω..

μη ενδεδειγμένη τοποθέτηση του βασιλοκελιού στην ορφανή παραφυάδα

Γ) Το ζούληξα καθώς το έβαζα..λίγο μωρέ..εντάξει..

νεκρή βασίλισσα λίγες ώρες πριν την κανονική της εκκόλαψη...τι να έφταιξε?

Δ) Δεν έβαλα ζυμάρι.Έχει κάποια μελάκια στα πλαίσια..νομίζω πως είναι αρκετά.
Ε) Κάποια βασιλοκέλια είναι μικρά,σκουρόχρωμα,πολτό ξεραμένο στο βάθος δεν φαίνεται να έχουν..δεν βλέπω και δεν ακούω κινήσεις μέσα τους..ας τα βάλω και αυτά!

έβαλα και αυτό...

..και να το αποτέλεσμα!

12-13 μέρες μετά - Εκκόλαψη

Α) Πήγα να ελέγξω αν εκκολάφθηκαν οι βασίλισσές μου..Έβαλα καπνό,ντουμάνιασα γιατί είναι και επιθετικά τα μελίσσια μου(ναι και τα 3αράκια!)..άνοιξα..μου έπεσε και το καπάκι..ναι τελικά την είδα την νεαρή!Έτρεχε πανικόβλητη στο πλαίσιο με τα μέλια η καυμένη,τρόμαξε..

επιτυχής εκκόλαψη της νέας βασίλισσας..

..και το παλιό της σπίτι είναι πια παρελθόν

14-21 μέρες μετά - Συζεύξεις

Α) Εδώ και μια βδομάδα ο καιρός αγρίεψε...βροχή και κρύο σαν να έπιασε.Και κάθε μεσημέρι μετά τις 2 σηκώνει και έναν αέρα!

Εκπληκτικό μέγεθος μιας αγονιμοποίητης βασίλισσάς μας που εκκολάφτηκε μερικέ ώρες πριν..ευχές να έχει τον καιρό σύμμαχό της

Β) Το βασιλοτροφείο μου έχει γεμίσει απο χελιδόνια,καρακάξες..είδα προχτές και ένα μελισσοφάγο.

αντίθετα με αυτό που δηλώνει το όνομά του, ο μελισσοφάγος δεν τρώει μόνο μέλισσες αλλά και πολλούς εχθρούς των μελισσών όπως σφήκες καθώς και διάφορα άλλα έντομα

Γ) Οι παραφυάδες μου λεηλατούνται.

μελίσσι έτοιμο για τρύγο λεηλατείται (από https://greekbeekeeper.blogspot.com)

Δ) Τα μικρά μου κυψελιδιάκια γονιμοποίησης έχουν γεμίσει μυρμήγκια.

Ε) Τα κυψελίδια/παραφυάδες μου έχουν το ίδιο χρώμα και όλα κοιτάνε στην ίδια κατευθυνση..άσε που τα έχουν πνίξει τα χόρτα?να τα έβαζα μήπως πιο ψηλά?

ΣΤ) Σε ακτίνα 8 χλμ. δεν υπάρχει ούτε ένα μελισσοκομείο πέραν του δικού μου (σπάνιο στην ηπειρωτική Ελλάδα..)

     όμορφες βιντεοσκοπήσεις της γονιμοποίησης της βασίλισσας στον αέρα (από το vτοκυμαντέρ More Than Honey)

22-27 μέρες μετά - Γεννητούρια

Α εώς Ω) Οι νέες μου βασίλισσες δεν έχουν γεννήσει ακόμα..

νέα γέννα σε νεόχτιστα κελιά ενός κυψελιδίου μας..άψογη κεντραρισμένη ωοαπόθεση 

Αν τίποτε απ΄όλα τα παραπάνω φαιδρά ή σοβαρά δεν έχετε πράξει ή δεν σας έχει συμβεί και ο καιρός σας πήγε πρίμα (ο καιρός είναι το μεγάλο αφεντικό στην μελισσοκομία είτε με την έννοια των μετεωρολογικών-κλιματικών συνθηκών είτε με την μορφή των γυρεοφοριών και της νεκταροέκκρισης των μελισσοκομικών φυτών), τότε οι βασίλισσές σας θα έχουν την ποιότητα και την δυναμική αυτών της σμηνουργίας και ακόμη παραπάνω,χωρίς το προφανές μειονέκτημα της δεύτερης.

συμπαγής γόνος..φιλόδοξες μάνες

   Τα γραφτά βέβαια ποτέ δεν θα μπορούσαν να συγκριθούν,και αυτό θα ήταν ύβρις και αχαριστία, με την δουλειά, την εξάσκηση και τον πειραματισμό στο πεδίο,στην δικιά μας κυψέλη, στο ζωντανό εργαστήρι της φύσης..εκεί που η μέλισσα μεγαλουργεί και αφιλοκερδώς και αέναα διδάσκει σε μας την ομορφιά και την μαγεία της αναπαραγωγικής εξέλιξης και της φυσικής επιλογής.

   Κάποια γλυκά μυστικά ακόμη παραμένουν μυστικά σαν ασφράγιστο ανώριμο μέλι, κάποιες απορίες αιωρούνται σαν τις συλλέκτριες που φθάνουν φορτωμένες και εσύ στεκάμενος στην είσοδο τις κόβεις το διάδρομο για να μπουν μέσα, κάποιες προτάσεις/δοκίμια βασιλοτροφίας είναι ημιτελείς σαν τα κακοχτισμένα εκείνα τελάρα όταν κόβουν τα μέλια, κάποιες ενέργειες μας άστοχες σαν τα αρρενοτόκα μελίσσια που μας διέφυγαν της προσοχής, κάποιες συμπεριφορές του μελισσοσμήνους είναι ειλικρινά απροσπέλαστες απ' την κοινή λογική σαν τα κελιά της σμηνουργίας που ποτέ δεν είδαμε στην επιθεώρηση....

...γιατί η μέλισσα πέρα από ένα απλό υμενόπτερο έντομο της οικογένειας των Apidae και της κλάσης των Insecta των συστηματικών ζωολόγων, δεν παύει να αποτελεί, με εκφράσεις ποιητικές, ένα μαγικό και αιθερικό πλάσμα.

Πόσο μάλλον το γενετικό και μορφολογικό αποκορύφωμα-δημιούργημα της αποικίας!..η βασίλισσα!

μια βασίλισσά μας.. σκέτη Ναόμι Κάμπελ, όπως επιτυχημένα σχολιάστηκε..