ΕΧΘΡΟΙ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

νύμφη κηφήνα προσβεβλημένη από βαρρόα

  

1) ΒΑΡΡΟΑ

**Από  κάποιον  άπειρο  είναι  δυνατόν µακροσκοπικά  να  γίνει  σύγχυση µεταξύ  του 

βαρρόα και της ψείρας των µελισσών, Braula coeca (δείτε παρακάτω), η οποία ενίοτε απαντάται στην 

κυψέλη και ιδιαίτερα πάνω στην βασίλισσα. Με προσεκτικότερη όµως παρατήρηση 

διαπιστώνεται  ότι  η  αναγνώριση  του  είναι  εύκολη,  γιατί  η  ψείρα  είναι  στενόµακρη, 

ενώ το βαρρόα έχει πλάτος µεγαλύτερο από το µήκος, φέρει δε τέσσερα ζεύγη ποδιών 

(είναι άκαρι), ενώ η ψείρα φέρει τρία ζεύγη ποδιών (είναι έντοµο).

2) ΝΟΖΕΜΙΑΣΗ

3) AMEΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΗΨΙΓΟΝΙΑ

4) EYΡΩΠΑΙΚΗ ΣΗΨΙΓΟΝΙΑ

5) ΣΑΚΚΟΜΟΡΦΗ ΣΗΨΙΓΟΝΙΑ

6) ΤΡΑΧΕΙΑΚΗ ΑΚΑΡΙΑΣΗ (κυρίως σ' ορισμένες περιοχές της  Πελοποννήσου, σε λίγα νησιά των Κυκλάδων και της Δωδεκανήσου και σ' ολόκληρη την Κρήτη)

7) ΑΣΚΟΣΦΑΙΡΩΣΗ (κιμωλίαση ή γύψινος γόνος)

8) ΑΣΠΕΡΓΙΛΛΩΣΗ (λιθώδης γόνος)

9) 

Ιός των Παραμορφομένων Φτερών της  Μέλισσας (

Deformed Wing Virus  ή  DWV)

εάν υπάρχουν πολλές μέλισσες με τέτοια φτερά τότε η προσβολή της κυψέλης από βαρρόα είναι σε υψηλό επίπεδο

10) ΔΙΠΤΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ
α) Μπράουλα ή ψείρα της μέλισσας (σπάνια θα την βρούμε πια)

β) Σενοταίνια - Senotainia tricuspis (πιο  συχνά στην  Πελοπόννησο και στα νησιά,  ιδιαίτερα στην Κρήτη)

11) ΛΕΠΙΔΟΠΤΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ
α) Κηρόσκωρος


1.Μικρός κηρόσκωρος (Αchroia grisella)

2.Μεγάλος κηρόσκωρος (Galleria mellonella)

β) Aχερόντεια ή νεκροκεφαλή

12) YMENOΠΤΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ


α) Σφήκες


1. Σερσένι ή σκούρκος (Vespa orientalis και Vespa crabro)

2. Γερμανική σφήκα (Vespula germanica)

3. Kοινή σφήκα (Vespula vulgaris)

4. Χάρτινη σφήκα - paper wasp ( Pollistes gallicus)

5. Λύκος των μελισσών (Philanthus triangulum)

β) Μυρμήγκια

13) ΚΟΛΕΟΠΤΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ


α) Αεθίνα ή μικρό σκαθάρι (Aethina tumida)
*(δεν υπάρχει ακόμη στην Ελλάδα αλλά ο κίνδυνος είναι ορατός)

β) Διάφορα άλλα κολεόπτερα

14) ΟΡΘΟΠΤΕΡΑ ΕΝΤΟΜΑ
Μάντης ή αλογάκι της Παναγιάς (Μantis sp.)

15) ΠΤΗΝΑ
α) Mελισσοφάγος (Merops apiaster)

β) Χελιδόνια

16) ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ

17) Φυτοφάρμακα - Νεονικοτινοειδή - Ψεκασμοί στο φοίνικα

στην παραπάνω φώτο μερικά από τα πιο μελισσοτοξικά σκευάσματα

17) Mελισσοτoξικά φυτά
1. Πικροδάφνη (Nerium oleander)

2. Ροδόδεντρο ( Rhododendron ponticum)

3. Bέρατρο (Veratrum album)

4. Nτατούρα,βρωμόχορτο (Datura  stramonium)

5. Στύφνος,αγριοντοματιά (Solanum nigrum)

6. Ίταμος,ήμερο έλατο

7. Λευκή ελάτη (Abies alba)
παράγει τοξικό μελίτωμα,  από αφίδες που παρασιτούν σ' αυτή.

8. Kαπνός (Nicotiana tabacum)

περιέχει στο νέκταρ του 

τις ουσίες νικοτίνη,  νορνικοτίνη  και αναβασίνη,  που έχουν εντομοτοξικές 

ιδιότητες.  Παράγει επίσης  μία κολλώδη ουσία η  οποία προσκολλάται στα 

πόδια, τις τρίχες, το σώμα και τα φτερά της μέλισσας που τελικά πεθαίνει. 

Τα μελιτεκκρίματα επίσης που παράγουν οι αφίδες στον καπνό,  είναι με­

λισσοτοξικά. 

9. Είδη του Ranunculus 

10. Yoσκύαμος  (Hyoskyamus niger)

11. Αζαλέα (Azalea sp.)

121. Kίτρινο γιασεμί (Jasmine sp.) και Nάρκισσος (Narcissus sp.)

13. Ακόνιτο (Aconitum ranunculifolium)

14. Δελφίνιο,παπάζωτο,αγριοσταφίδα (Delphinium staphisagria)

15.Aγριοκαστανιά (Aesculus hippocastanum)

Το  νέκταρ  και η  γύρη  του  είναι τοξικά,  περιέχουν 
την  τοξική  ουσία  βερεσκετρίνη.  Η  αγριοκαστανιά  είναι  ιδιαίτερα ελκυστι­

κή για τις μέλισσες, τις χρονιές με περιορισμένες βροχοπτώσεις. Τοξικώ­

σεις  παρατηρούνται,  όταν  οι  μέλισσες  συλλέγουν  εντατικάαπ'  αυτό  το 

δένδρο.

16.Stachys arvensis

17.Σοφόρα,ακακία ιαπωνική (Sophora japonicum)
είναι  καλοπιστικό  δένδρο,  έχει  εισαχθεί στην Ελλάδα και θεωρείται μελισσοκομικό φυτό. Ο  χυμός του περιέχει άφθονη  γαλακτομανόζη. Εχει αναφερθεί  ότι  η  γύρη  και  το  νέκταρ  της  είναι τοξικά για τις μέλισσες. 

18.Μπελαντόνα (Atropa belladona)

19.Φλαμουριά ή φιλύρα

(Tilia  tomentosa  και  Τilia platyphylos)

Η  φλαμουριά είναι φημισμένο μελισσοκομικό φυτό.  Μερικές χρονιές ο­

ρισμένα είδη,  όπως τα  Tilia  tomentosa  και  Τ.  Platyphylos,  που  υπάρχουν 

κατά  συστάδες  σε  ορισμένα  δάση  της  Ελλάδας,  αλλά  και  σε  πάρκα  ή 

δενδροστοιχίες, γίνονται τοξικά για τις μέλισσες. Στις χρονιές αυτές πα­

ρατηρήθηκε ότι την  περίοδο  της  ανθοφορίας,  μέλισσες  που το  στομάχι 

τους  περιείχε  γύρη  φλαμουριάς,  εμφάνιζαν  συμπτώματα  της  νόσου  των 

δασών. Το  νέκταρ, το μέλι αλλά και το  μελίτωμα,  που  παράγεται από τις 

αφίδες  που  παρασιτούν σ' αυτά τα δένδρα, είναι επίσης τοξικά.  Οι μέλισ­

σες  παρουσιάζουν  αδυναμία  πτήσης,  αφύσικες  κινήσεις  και  έρπουν 

μπροστά από την  κυψέλη.  Τελικά παραλύουν και πεθαίνουν κατά ομάδες 

μπροστά από την κυψέλη και κάτω από τα δένδρα.  Υπεύθυνα για την το­

ξίκωση  θεωρούνται  τα  σάκχαρα  γαλακτόζη  και  μανόζη,  τα  οποία  κάτω 

από  ορισμένες  συνθήκες,  ξεπερνούν τα  ανεκτά  όρια  για  τη  μέλισσα.  Οι 

απώλειες  είναι  αξιόλογες  όταν  οι  μέλισσες  επισκέπτονται  αποκλειστικά 

μόνο τη φλαμoυριά, ιδιαίτερα όταν επικρατεί ξηρασία.(από Β.Λιάκο)